PINA

Σε ένα τρισδιάστατο ταξίδι στο Βούπερταλ και τον μαγικό κόσμο της Πίνα Μπάους   μας παρέσυρε ο Wim Wenders με την νέα του ταινία “Pina”. Το ταξίδι ξεκίνησε με μια performance «μικρού μήκους» από την Αθανασία Κανελοπούλου, συνεργάτιδα του χοροθεάτρου του Βούπερταλ από το 2002 ως το 2008 και τον Γιάννη Καρούνη. Οι χορευτές πέρασαν κυριολεκτικά μέσα και πάνω από το κοινό, για να καταλήξουν στη σκηνή του Δαναού, δίνοντάς μας ένα μικρό δείγμα για το τι θα ακολουθούσε.

Το όνειρο αυτής της ταινίας, του docu-fiction για να ακριβολογούμε, είχε γεννηθεί στον Wenders από παλιά, αφού πάντα την παρακολουθούσε και εμπνεόταν από το έργο της. Ωστόσο, δεν είχε βρει τον κατάλληλο τρόπο να απεικονίσει επαρκώς την μοναδική κίνησή της, μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποίησε πως με την τεχνολογία 3D και την προσθήκη της τρίτης διάστασης του χώρου θα μπορούσε να προσεγγίσει κινηματογραφικά την εμπειρία του χοροθεάτρου της Πίνα.

Η Μπάους μαζί με τον Βέντερς επέλεξαν τα έργα της "Café Müller", "Le Sacre du printemps", "Vollmond" και "Kontakthof" τα οποία εκτελέστηκαν από τους επί χρόνια συνεργάτες της και κινηματογραφήθηκαν τόσο μέσα στην όπερα του Βούπερταλ, όσο και στο τοπίο της πόλης του Βούπερταλ όπου η καλλιτέχνις έζησε και δημιούργησε επί τριανταπέντε χρόνια. Οι χορευτές και στενοί συνεργάτες της παρεμβαίνουν με μια αφήγηση που εντέχνως παραβλέπει οτιδήποτε τεχνικό και μιλά για την Πίνα ως άνθρωπο και ως πηγή έμπνευσης, μεταφέροντας έτσι την εμπειρία τους σε κάθε θεατή, μυημένο ή μη. Γίνονται με αυτό τον τρόπο κομμάτι της δραματουργίας του φιλμ και της ιστορίας της Πίνα.

Μέσω του χοροθεάτρου (Tanztheater) η Πίνα Μπάους δίνει μια μοντέρνα εκδοχή του   κλασικού μπαλέτου και ενώνει τον χορό με το θέατρο. Μετά από πολύχρονες σπουδές στο Folkwang School του Essen και του Julliard School της Νέας Υόρκης γίνεται μέλος του Metropolitan Opera’s Ballet Company. Το 1962 γίνεται σολίστας του Folkwang Ballet, ενώ το 1973 αναλαμβάνει την διεύθυνση στο νεοσύστατο Wuppertal dance-theater company. Πριν συνεργαστεί με τον Wenders έχει εμφανιστεί στην ταινία «Μίλα της» του Pedro Almodovar και στην ταινία «Και το πλοίο φεύγει» του Federico Fellini. To 2008 βραβεύεται με το βραβείο Goethe Prize of Frankfurt-am-Main. Ένα χρόνο μετά πεθαίνει από καρκίνο, μόλις πέντε μέρες μετά την διάγνωσή του. Εμφανίζεται στην σκηνή έως και δύο εβδομάδες πριν τον αιφνίδιο θάνατό της.

Η ταινία του Wenders για την Πίνα είναι ένας φόρος τιμής στην ίδια, στη δύναμη του χορού και της σωματικής έκφρασης των ανθρώπινων συναισθημάτων. Οι χορευτές της αιωρούνται στην σκηνή- και εκτός αυτής και τα σώματα  τους πάλλονται,   πονούν,   ματώνουν,  σκοντάφτουν,   παλεύουν, ζουν. Βλέπουμε τη βιωμένη εμπειρία τους στα μάτια και την έκφραση του προσώπου τους. Όλα είναι διάλογος και σχέσεις: ερωτικές, στοργικές, εχθρικές.

Μετά τον αιφνίδιο θάνατο της Πίνα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, o σκηνοθέτης χρησιμοποίησε την ίδια την τεχνική της για να ολοκληρώσει την ταινία: έκανε ερωτήσεις στους χορευτές της και τους καλούσε να απαντήσουν μέσω χορού, αυτοσχεδιασμών και της γλώσσας του σώματος τους. Το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο η καλλιτεχνική αναβίωση του «κουρασμένου» Βέντερς αλλά και ένα ταξίδι αισθήσεων και ανακάλυψης σε μια καινούρια διάσταση: αυτή της σκηνής. Είμαστε ως θεατές μέσα και πάνω στο “set”, είτε είναι η θεατρική σκηνή του Βούπερταλ είτε η φύση είτε το αστικό τοπίο. Είμαστε ακόμα πιο κοντά στα έργα της Πίνα, που ξεσηκώνουν το σώμα  και το πνεύμα  να εξεγερθούν στην δική τους επανάσταση.

“Dance, dance otherwise we are lost” Pina Bausch